Τέσσερις αλλαγές-φωτιά έρχονται στο συνταξιοδοτικό, καθώς οριστικοποιούνται οι ανατροπές σε όρια ηλικίας και ποσά συντάξεων.
Η
εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας που δημοσιεύθηκε χθες, παρά τα θολά
σημεία που μένει να διευκρινιστούν, ανοίγει την πόρτα για την εφαρμογή
του νέου τοπίου στο Ασφαλιστικό, το οποίο διαμορφώθηκε με το τρίτο
Μνημόνιο.
Οι
παρεμβάσεις πολλών ταχυτήτων εκτιμάται πως επηρεάζουν περίπου 400.000
εργαζομένους που θα αποχωρήσουν την επόμενη πενταετία, καθώς έρχεται
νέος τρόπος υπολογισμού της σύνταξης, αύξηση ορίων ηλικίας και κατάργηση
πρόωρων συντάξεων, ανατροπές στα κατώτατα όρια και πάγωμα των κατώτατων
συντάξεων μέχρι 31/12/2021.
Στην πρώτη γραμμή των αλλαγών
βρίσκεται η σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και η αύξηση
των ορίων ηλικίας, ώστε από 1/1/2022 όλοι να ανοίγουν την πόρτα της
εξόδου στα 67 ή στα 62 με 40 χρόνια για πλήρη σύνταξη ή στα 62 με 15ετία
για μειωμένη.
Στους μεγάλους χαμένους συγκαταλέγονται γονείς που είχαν τη δυνατότητα να κάνουν χρήση μιας σειράς ευνοϊκών διατάξεων και να ανοίξουν νωρίς την πόρτα της εξόδου σε ηλικίες από 50 και πάνω. Για παράδειγμα, μητέρες ανηλίκων θα δουν τα όρια γι' αυτές να αυξάνονται από 6 μήνες μέχρι και 12 χρόνια. Επίσης, ασφαλισμένοι που περίμεναν να λάβουν πλήρη σύνταξη στα 55 θα υποστούν από 6 μήνες ως 7 χρόνια επιπλέον δουλειάς.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών της κοινωνικής ασφάλισης, όσοι κατοχυρώνουν δικαίωμα με 35ετία φαίνεται ότι θα αντιμετωπίσουν αύξηση του ορίου ηλικίας ενός 6μήνου κατ' έτος μέχρι να φτάσουν στα 62, με αποτέλεσμα να πρέπει να δουλέψουν ως και 4 χρόνια περισσότερο. Αντίθετα, όσοι κατευθυνθούν προς τα 67 θα δουν τα όρια ηλικίας τους να αυξάνονται με γρηγορότερο ρυθμό, με το πρώτο βήμα να είναι ως πέντε χρόνια και ακολούθως 1,5 έτος το έτος μεσοσταθμικά.
Ωστόσο, παραμένουν πολλά ανοιχτά ζητήματα να διευκρινιστούν σχετικά με τον τρόπο αύξησης των ορίων ηλικίας, καθώς η χθεσινή εγκύκλιος δεν ξεκαθαρίζει τελείως το τοπίο. "Με την εκδοθείσα εγκύκλιο δεν επιλύονται σειρά προβλημάτων και αποριών που είχαν δημιουργηθεί μετά την ψήφιση του πρόσφατου νόμου 4336.
Το... μπαλάκι περνά στις υπηρεσίες των Ταμείων, ώστε κατά περίπτωση να τεθούν και να απαντηθούν ερωτήματα" σημειώνει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης. Σε κάθε περίπτωση διευκρινίζεται πως από τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας εξαιρούνται θεμελιωμένα δικαιώματα (έχει συμπληρωθεί και χρόνος ασφάλισης και όριο ηλικίας), όπως επίσης οι υπαγόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία. Συνεπώς δεν προστατεύονται άλλες κατηγορίες ασφαλισμένων που αντιμετωπίζονταν με ειδικές διατάξεις, όπως σύζυγοι ή αδέλφια αναπήρων, αλλά και άλλοι που ενέπιπταν σε ειδικές διατάξεις του νόμου 612 (νεφροπαθείς κ.ά.).
Η προσαρμογή
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, η προσαρμογή των ορίων ηλικίας προς τα 67 και τα 62 γίνεται σε συνάρτηση και με τη διάταξη του νόμου 3863, η οποία είχε ψηφιστεί το 2010 και προβλέπει αυτόματη αναπροσαρμογή των ορίων ηλικίας με βάση το προσδόκιμο ζωής από το 2021. Η επίμαχη διάταξη ορίζει πως τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης μπορούν να αναπροσαρμόζονται ανά 3ετία σε συνάρτηση με το εκάστοτε προσδόκιμο ζωής.
Σύμφωνα με ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης, αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί σε αύξηση των ορίων μέχρι και δύο μήνες το έτος από το 2021 και μετά. Από τη διάταξη αυτή πλήττονται κυρίως όσοι είναι σήμερα κάτω των 55 ετών, καθώς γι' αυτούς το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης μένει στον... αέρα.
Ταυτόχρονα προβλέπεται ότι τα ποσά κατωτάτων ορίων σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που καταβάλλονται από οργανισμούς κύριας ή επικουρικής ασφάλισης διατηρούνται μέχρι και 31/12/2021 στο ύψος που ίσχυε την 31/7/2015. Για τον χρόνο ασφάλισης από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά ισχύει νέο κατώτατο όριο στα 392 ευρώ, από 486 ευρώ που ισχύει για τον υπολογισμό του χρόνου πριν από το 2011.
Με τη χθεσινή εγκύκλιο έγινε μια πρώτη προσπάθεια να ξεμπλοκάρει η διαδικασία έκδοσης συντάξεων, καθώς στα ασφαλιστικά ταμεία συνωστίζονται χιλιάδες αιτήσεις ασφαλισμένων που έχουν ανοίξει την πόρτα της εξόδου. Από το υπουργείο Εργασίας διευκρινίζουν πως τις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται να ακολουθήσουν τουλάχιστον άλλες δύο εγκύκλιοι, που θα ξεκαθαρίζουν πλήρως το τοπίο αναφορικά με την αύξηση των ορίων ηλικίας αλλά και τον νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης.
Με νομοθεσία του 2010
Ο νέος τρόπος υπολογισμού από τον Ιανουάριο του 2015
Με μεικτό τρόπο θα υπολογίζονται οι συντάξεις, καθώς θα εφαρμοστεί η νομοθεσία που είχε ψηφιστεί το 2010. Οι αλλαγές ισχύουν αναδρομικά για όσους έχουν υπαχθεί για πρώτη φορά στην ασφάλιση έως και τις 31/12/2010 και η συνταξιοδότησή τους λόγω γήρατος ή αναπηρίας αρχίζει από 1ης/1/2015, ανεξάρτητα εάν το δικαίωμά τους είχε θεμελιωθεί νωρίτερα ή όχι. Για το τελικό ποσό λαμβάνονται υπόψη τα εξής:
• Τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισής τους έως 31 Δεκεμβρίου 2010 υπολογίζεται με τις διατάξεις που ίσχυαν. Για παράδειγμα, σε δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα με ποσοστό αναπλήρωσης στις συντάξιμες αποδοχές 80% για τα έτη μέχρι το 2007 και 72% για τα έτη 2009-2010 επί τα 35α που έχουν συμπληρωθεί μέχρι το τέλος του 2010.
• Τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισής τους από 1ης Ιανουαρίου 2011 έως την ημερομηνία εξόδου και υπολογίζεται με τους νέους συντελεστές των νόμων 3863 και 3865/2010. Επίσης όλοι οι εν λόγω ασφαλισμένοι δικαιούνται τμήμα της βασικής σύνταξης. Από το άθροισμα αυτών των ποσών θα προκύψει το τελικό ποσό της σύνταξης.
Για τον χρόνο ασφάλισης από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό νέο κατώτατο όριο στα 392 ευρώ, από 486 ευρώ που ισχύει για τον υπολογισμό του χρόνου πριν από το 2011. «Και σε αυτήν την περίπτωση ελλοχεύει ο κίνδυνος να μιλάμε για νέο τρόπο υπολογισμού ακόμη και για περιπτώσεις που έχει εκδοθεί απόφαση συνταξιοδότησης με αναστολή, όπως υπάλληλοι ΔΕΚΟ και ιδίως όσοι έχουν φύγει με εθελουσίες», σχολιάζει ο κ. Ρίζος.
ΚΑΤΩΤΑΤΑ ΟΡΙΑ
Τι αλλάζει για όσους αποχωρούν με λίγα χρόνια ασφάλισης
Ανατροπές φέρνει το νέο καθεστώς στα κατώτατα όρια, κυρίως για όσους θέλουν να αποχωρήσουν με λίγα χρόνια ασφάλισης και οι εισφορές τους βασίζονταν σε χαμηλές αποδοχές. Το ποσό του κατώτατου ορίου θα χορηγείται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας ή του εκάστοτε ορίου όπως αυτό θα διαμορφώνεται μετά το 2021 σε συνάρτηση με το προσδόκιμο ζωής.
Οι προϋποθέσεις
Μέχρι τότε οι ασφαλισμένοι που συνταξιοδοτούνται με αυτές τις προϋποθέσεις θα λαμβάνουν το «οργανικό» ποσό, δηλαδή το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στις εισφορές τους.
Μεγάλοι χαμένοι είναι επίσης όσοι έχουν διαδοχική ασφάλιση και λίγα ένσημα στον συμμετέχοντα φορέα. Πλήττονται κυρίως ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ και κατά κύριο λόγο μητέρες ανηλίκων καθώς εκτιμάται πως από 600 ευρώ κατά μέσον όρο θα περιοριστούν στα 320 με 340 ευρώ. Εξαιρούνται συντάξεις αναπηρίας και χηρείας.
Οι αλλαγές ισχύουν για όλους όσοι η συνταξιοδότησή τους λόγω γήρατος αρχίζει από την 1/7. Η εν λόγω αναφορά, θα μπορούσε να επηρεάζει ακόμη και αποφάσεις συνταξιοδότησης που έχουν ήδη εκδοθεί με αναστολή.
«Πρόκειται για συνταξιούχους που περιμένουν να συμπληρώσουν το όριο ηλικίας για να λάβουν τη σύνταξή τους, ενώ οι αποφάσεις έχουν ήδη εκδοθεί», εξηγεί ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος. Πρόκειται για χιλιάδες ασφαλισμένους με διαδοχική, κυρίως δημοσίους υπαλλήλους και υπαλλήλους ΔΕΚΟ, των οποίων το τμήμα της διαδοχικής υπολογίζεται με τα κατώτατα όρια και μπορεί να δουν τμήμα της διαδοχικής να μειώνεται έως 30 ευρώ.
Γιάννης Φώσκολος-Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ.
Στους μεγάλους χαμένους συγκαταλέγονται γονείς που είχαν τη δυνατότητα να κάνουν χρήση μιας σειράς ευνοϊκών διατάξεων και να ανοίξουν νωρίς την πόρτα της εξόδου σε ηλικίες από 50 και πάνω. Για παράδειγμα, μητέρες ανηλίκων θα δουν τα όρια γι' αυτές να αυξάνονται από 6 μήνες μέχρι και 12 χρόνια. Επίσης, ασφαλισμένοι που περίμεναν να λάβουν πλήρη σύνταξη στα 55 θα υποστούν από 6 μήνες ως 7 χρόνια επιπλέον δουλειάς.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών της κοινωνικής ασφάλισης, όσοι κατοχυρώνουν δικαίωμα με 35ετία φαίνεται ότι θα αντιμετωπίσουν αύξηση του ορίου ηλικίας ενός 6μήνου κατ' έτος μέχρι να φτάσουν στα 62, με αποτέλεσμα να πρέπει να δουλέψουν ως και 4 χρόνια περισσότερο. Αντίθετα, όσοι κατευθυνθούν προς τα 67 θα δουν τα όρια ηλικίας τους να αυξάνονται με γρηγορότερο ρυθμό, με το πρώτο βήμα να είναι ως πέντε χρόνια και ακολούθως 1,5 έτος το έτος μεσοσταθμικά.
Ωστόσο, παραμένουν πολλά ανοιχτά ζητήματα να διευκρινιστούν σχετικά με τον τρόπο αύξησης των ορίων ηλικίας, καθώς η χθεσινή εγκύκλιος δεν ξεκαθαρίζει τελείως το τοπίο. "Με την εκδοθείσα εγκύκλιο δεν επιλύονται σειρά προβλημάτων και αποριών που είχαν δημιουργηθεί μετά την ψήφιση του πρόσφατου νόμου 4336.
Το... μπαλάκι περνά στις υπηρεσίες των Ταμείων, ώστε κατά περίπτωση να τεθούν και να απαντηθούν ερωτήματα" σημειώνει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης. Σε κάθε περίπτωση διευκρινίζεται πως από τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας εξαιρούνται θεμελιωμένα δικαιώματα (έχει συμπληρωθεί και χρόνος ασφάλισης και όριο ηλικίας), όπως επίσης οι υπαγόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία. Συνεπώς δεν προστατεύονται άλλες κατηγορίες ασφαλισμένων που αντιμετωπίζονταν με ειδικές διατάξεις, όπως σύζυγοι ή αδέλφια αναπήρων, αλλά και άλλοι που ενέπιπταν σε ειδικές διατάξεις του νόμου 612 (νεφροπαθείς κ.ά.).
Η προσαρμογή
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, η προσαρμογή των ορίων ηλικίας προς τα 67 και τα 62 γίνεται σε συνάρτηση και με τη διάταξη του νόμου 3863, η οποία είχε ψηφιστεί το 2010 και προβλέπει αυτόματη αναπροσαρμογή των ορίων ηλικίας με βάση το προσδόκιμο ζωής από το 2021. Η επίμαχη διάταξη ορίζει πως τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης μπορούν να αναπροσαρμόζονται ανά 3ετία σε συνάρτηση με το εκάστοτε προσδόκιμο ζωής.
Σύμφωνα με ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης, αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί σε αύξηση των ορίων μέχρι και δύο μήνες το έτος από το 2021 και μετά. Από τη διάταξη αυτή πλήττονται κυρίως όσοι είναι σήμερα κάτω των 55 ετών, καθώς γι' αυτούς το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης μένει στον... αέρα.
Ταυτόχρονα προβλέπεται ότι τα ποσά κατωτάτων ορίων σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που καταβάλλονται από οργανισμούς κύριας ή επικουρικής ασφάλισης διατηρούνται μέχρι και 31/12/2021 στο ύψος που ίσχυε την 31/7/2015. Για τον χρόνο ασφάλισης από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά ισχύει νέο κατώτατο όριο στα 392 ευρώ, από 486 ευρώ που ισχύει για τον υπολογισμό του χρόνου πριν από το 2011.
Με τη χθεσινή εγκύκλιο έγινε μια πρώτη προσπάθεια να ξεμπλοκάρει η διαδικασία έκδοσης συντάξεων, καθώς στα ασφαλιστικά ταμεία συνωστίζονται χιλιάδες αιτήσεις ασφαλισμένων που έχουν ανοίξει την πόρτα της εξόδου. Από το υπουργείο Εργασίας διευκρινίζουν πως τις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται να ακολουθήσουν τουλάχιστον άλλες δύο εγκύκλιοι, που θα ξεκαθαρίζουν πλήρως το τοπίο αναφορικά με την αύξηση των ορίων ηλικίας αλλά και τον νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης.
Με νομοθεσία του 2010
Ο νέος τρόπος υπολογισμού από τον Ιανουάριο του 2015
Με μεικτό τρόπο θα υπολογίζονται οι συντάξεις, καθώς θα εφαρμοστεί η νομοθεσία που είχε ψηφιστεί το 2010. Οι αλλαγές ισχύουν αναδρομικά για όσους έχουν υπαχθεί για πρώτη φορά στην ασφάλιση έως και τις 31/12/2010 και η συνταξιοδότησή τους λόγω γήρατος ή αναπηρίας αρχίζει από 1ης/1/2015, ανεξάρτητα εάν το δικαίωμά τους είχε θεμελιωθεί νωρίτερα ή όχι. Για το τελικό ποσό λαμβάνονται υπόψη τα εξής:
• Τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισής τους έως 31 Δεκεμβρίου 2010 υπολογίζεται με τις διατάξεις που ίσχυαν. Για παράδειγμα, σε δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα με ποσοστό αναπλήρωσης στις συντάξιμες αποδοχές 80% για τα έτη μέχρι το 2007 και 72% για τα έτη 2009-2010 επί τα 35α που έχουν συμπληρωθεί μέχρι το τέλος του 2010.
• Τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισής τους από 1ης Ιανουαρίου 2011 έως την ημερομηνία εξόδου και υπολογίζεται με τους νέους συντελεστές των νόμων 3863 και 3865/2010. Επίσης όλοι οι εν λόγω ασφαλισμένοι δικαιούνται τμήμα της βασικής σύνταξης. Από το άθροισμα αυτών των ποσών θα προκύψει το τελικό ποσό της σύνταξης.
Για τον χρόνο ασφάλισης από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό νέο κατώτατο όριο στα 392 ευρώ, από 486 ευρώ που ισχύει για τον υπολογισμό του χρόνου πριν από το 2011. «Και σε αυτήν την περίπτωση ελλοχεύει ο κίνδυνος να μιλάμε για νέο τρόπο υπολογισμού ακόμη και για περιπτώσεις που έχει εκδοθεί απόφαση συνταξιοδότησης με αναστολή, όπως υπάλληλοι ΔΕΚΟ και ιδίως όσοι έχουν φύγει με εθελουσίες», σχολιάζει ο κ. Ρίζος.
ΚΑΤΩΤΑΤΑ ΟΡΙΑ
Τι αλλάζει για όσους αποχωρούν με λίγα χρόνια ασφάλισης
Ανατροπές φέρνει το νέο καθεστώς στα κατώτατα όρια, κυρίως για όσους θέλουν να αποχωρήσουν με λίγα χρόνια ασφάλισης και οι εισφορές τους βασίζονταν σε χαμηλές αποδοχές. Το ποσό του κατώτατου ορίου θα χορηγείται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας ή του εκάστοτε ορίου όπως αυτό θα διαμορφώνεται μετά το 2021 σε συνάρτηση με το προσδόκιμο ζωής.
Οι προϋποθέσεις
Μέχρι τότε οι ασφαλισμένοι που συνταξιοδοτούνται με αυτές τις προϋποθέσεις θα λαμβάνουν το «οργανικό» ποσό, δηλαδή το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στις εισφορές τους.
Μεγάλοι χαμένοι είναι επίσης όσοι έχουν διαδοχική ασφάλιση και λίγα ένσημα στον συμμετέχοντα φορέα. Πλήττονται κυρίως ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ και κατά κύριο λόγο μητέρες ανηλίκων καθώς εκτιμάται πως από 600 ευρώ κατά μέσον όρο θα περιοριστούν στα 320 με 340 ευρώ. Εξαιρούνται συντάξεις αναπηρίας και χηρείας.
Οι αλλαγές ισχύουν για όλους όσοι η συνταξιοδότησή τους λόγω γήρατος αρχίζει από την 1/7. Η εν λόγω αναφορά, θα μπορούσε να επηρεάζει ακόμη και αποφάσεις συνταξιοδότησης που έχουν ήδη εκδοθεί με αναστολή.
«Πρόκειται για συνταξιούχους που περιμένουν να συμπληρώσουν το όριο ηλικίας για να λάβουν τη σύνταξή τους, ενώ οι αποφάσεις έχουν ήδη εκδοθεί», εξηγεί ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος. Πρόκειται για χιλιάδες ασφαλισμένους με διαδοχική, κυρίως δημοσίους υπαλλήλους και υπαλλήλους ΔΕΚΟ, των οποίων το τμήμα της διαδοχικής υπολογίζεται με τα κατώτατα όρια και μπορεί να δουν τμήμα της διαδοχικής να μειώνεται έως 30 ευρώ.
Γιάννης Φώσκολος-Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου