Ποιος είναι ο χρόνος εντός του οποίου ο εργαζόμενος μπορεί να εγείρει αξιώσεις σε βάρος του εργοδότη του πηγάζουσες από την εργασιακή σχέση; Ποιος, με άλλα λόγια είναι ο χρόνος παραγραφής των αξιώσεων εργαζομένων με μισθωτή εργασία;
Στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει μια ενιαία απάντηση, αλλά αντίθετα ο χρόνος παραγραφής της αξίωσης συναρτάται με τη φύση της αξίωσης.
Ειδικότερα:
(α) Από το ά. 250 παρ. 6 και 17 του Αστικού Κώδικα προκύπτει ότι η αξίωση για την καταβολή δεδουλευμένου μισθού του εργαζομένου υπόκειται σε 5ετή παραγραφή. Ίδιος είναι ο χρόνος της παραγραφής και αναφορικά με αμοιβές ή έξοδα του εργαζόμενου. Σύμφωνα με το ά. 251 του Αστικού Κώδικα η παραγραφή αρχίζει από τότε που γεννήθηκε η αξίωση και είναι δικαστικά επιδιώξιμη, ενώ κατά το ά. 253 του Αστικού Κώδικα ο υπολογισμός της πενταετίας γίνεται από τη λήξη του έτους εντός του οποίου γεννήθηκε η αξίωση.
(β) Οι αξιώσεις για τα επιδόματα εορτών (δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα) και το επίδομα άδειας αντιμετωπίζονται από τη νομολογία ως μισθολογικές αξιώσεις και επομένως υπόκεινται και αυτές στην 5ετή παραγραφή του ά. 250 του Αστικού Κώδικα. Ομοίως η έναρξη της παραγραφής ξεκινά από τη λήξη του έτους εντός του οποίου γεννήθηκε η αξίωση.
(γ) Σύμφωνα με το ά. 2 παρ. 1 του Ν.Δ. 515/1970 η παραγραφή των αξιώσεων για υπερωριακή απασχόληση, η οποία δεν πληρώθηκε, υπόκειται σε 5ετή παραγραφή. Η έναρξη της παραγραφής αρχίζει και σε αυτή την περίπτωση από τη λήξη του έτους εντός του οποίου γεννήθηκε η αξίωση. Μάλιστα σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη η παραγραφή είναι πενταετής ακόμα και αν η αξίωση φέρει τα στοιχεία αξίωσης από αδικαιολόγητο πλουτισμό.
(δ) Σε 20ετή παραγραφή υπόκεινται, αντίθετα, οι αξιώσεις που γεννώνται από παράνομη εργασία σε ημέρες εβδομαδιαίας ανάπαυσης, Κυριακές, αμοιβή για νυχτερινή απασχόληση.
(ε) Οι αξιώσεις του εργαζομένου εξαιτίας άκυρης απόλυσής του μπορούν να εγερθούν μέσα σε ανατρεπτική 3μηνη προθεσμία, σύμφωνα με την παρ. 1 του ά. 6 του ν. 3198/1955.
(στ) Αντίθετα αξιώσεις του εργαζομένου από έγκυρη καταγγελία της σύμβασης εργασίας, συμπεριλαμβανομένης και της αξίωσης για την καταβολή αποζημίωσης απόλυσης, πρέπει να εγείρονται εντός προθεσμίας 6 μηνών, σύμφωνα με την παρ. 2 του ά. 6 του ν. 3198/1955.
(ζ) Ειδικά ως προς τις αξιώσεις για καταβολή μισθού, αμοιβών και επιδομάτων των εργαζόμενων στον δημόσιο τομέα (Ελληνικό Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α.), ακόμα και αν η σχέση εργασίας διέπεται από το ιδιωτικό δίκαιο, ο χρόνος παραγραφής ορίζεται από τον Κώδικα Δημοσίου Λογιστικού (α. 140 παρ. 3 ν. 4270/2014) στα 2 χρόνια, αρχίζει δε από το τέλος του οικονομικού έτους εντός του οποίου γεννήθηκε η αξίωση (ά. 141 ν. 4270/2014).
Ο χρόνος παραγραφής σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις διακόπτεται με την άσκηση αγωγής ενώπιον του Δικαστηρίου.
Η παραγραφή αναστέλλεται για όσο χρονικό διάστημα μέσα στο τελευταίο εξάμηνο ο δικαιούχος εμποδίστηκε από λόγους ανωτέρας βίας να ασκήσει την αξίωση του ή αν εμποδίστηκε με δόλο από τον εργοδότη.
Όσο διαρκεί η αναστολή, η παραγραφή διακόπτεται. Όταν πάψει η αναστολή, η παραγραφή συνεχίζεται, χωρίς όμως σε καμία περίπτωση να συμπληρωθεί πριν περάσουν 6 μήνες.
Στις περιπτώσεις των αξιώσεων εργαζομένων στον δημόσιο τομέα η παραγραφή διακόπτεται και με την υποβολή στην αρμόδια δημόσια αρχή αίτησης για την πληρωμή της απαίτησης, οπότε η παραγραφή αρχίζει εκ νέου από τη χρονολογία που φέρει η έγγραφη απάντηση του διατάκτη ή της αρμόδιας για την πληρωμή της απαίτησης αρχής. Αν η αρμόδια δημόσια αρχή δεν απαντήσει, η παραγραφή αρχίζει μετά πάροδο έξι (6) μηνών από τη χρονολογία υποβολής της αίτησης.
Μετά τη συμπλήρωση του χρόνου της παραγραφής η αξίωση δεν είναι δικαστικά επιδιώξιμη. Η παραγραφή, όμως, αξιώσεων κατά ιδιώτη εργοδότη πρέπει να προταθεί από τον εργοδότη και δεν λαμβάνεται υπόψη αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο, ενώ αντίθετα την παραγραφή αξιώσεων σε βάρος του Δημοσίου (και Ν.Π.Δ.Δ. και Ο.Τ.Α.) ερευνούν αυτεπάγγελτα τα Δικαστήρια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου