Ομιλία, χαιρετισμός, του Γενικού Γραμματέα της Α.Δ.Ε.Δ.Υ., Κουτσιουμπέλη Σταύρου
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ
Ήδη εδώ και μια δεκαετία το
μεταναστευτικό ζήτημα έχει εξελιχθεί σε κρίσιμο πολιτικό και κοινωνικό,
με επιπτώσεις στα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πέραν των συνήθων
αιτιών για μετανάστευση όπως η φτώχεια, η κλιματική αλλαγή, η
αποικιοκρατία, τα ανελεύθερα καθεστώτα, έχουν προστεθεί και οι πολεμικές
συρράξεις στη Βόρειο Αφρική και κυρίως ο συνεχιζόμενος πόλεμος σε Συρία
και Αφγανιστάν. Αυτές οι επισφαλείς συνθήκες ζωής οδήγησαν σε μαζικά
ρεύματα φυγής προς την Ευρώπη μέσω των θαλάσσιων συνόρων, κυρίως και
κατά προτεραιότητα μέσω Τουρκίας, στα νησιά του Αιγαίου που αποτέλεσαν
την κύρια πύλη εισόδου. Πάνω από 850.000 έχουν διασχίσει τη Μεσόγειο με
προορισμό την Ευρώπη του 2015 ενώ 3.500 έχασαν τη ζωή τους κατά τη
διάρκεια αυτού του «ταξιδιού». Παρόλο που οι μετανάστες και οι πρόσφυγες
είχαν ως τελικό προορισμό κάποια χώρα της κεντρικής ή βόρειας Ευρώπης,
που αποτελούσε γι’ αυτούς πόλο έλξης, η πολιτική των ανοιχτών συνόρων
που διατηρούσε η Ευρώπη, διευκόλυνε αυτό το στόχο, παρά τις απώλειες
ανθρώπινων ζωών.
Το κλείσιμο των συνόρων που επέβαλε η Συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας
στις 19 Μαρτίου 2016, εγκλωβίζει στη χώρα μας προσφυγικούς πληθυσμούς
που αναμένουν να αρθούν τα εμπόδια επανεισδοχής σε χώρες της αρεσκείας
τους. Η Ευρώπη των ανοικτών συνόρων, της αλληλεγγύης και του ανθρωπισμού
υποχωρεί άτακτα κάτω από την εθνικιστική ρητορική με την επιστροφή των
ισχυρών εθνικών κρατών που αδιαφορούν για μια κοινή πολιτική
αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης. Πολλά κράτη (Βίζεγκραντ)
επικαλούμενα κυριαρχικά δικαιώματα, θέματα ασφαλείας και κοινωνικής
συνοχής, επιλέγουν την οδό των περίκλειστων εθνικών συνόρων. Αγνοούν
προκλητικά το Ευρωπαϊκό Δίκαιο καθώς και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Όλα τα ανωτέρω καταδεικνύουν ότι απουσιάζει η πολιτική βούληση για
κοινή στάση στο προσφυγικό. Η Ελλάδα που δέχτηκε με μεγαλύτερη ένταση το
φαινόμενο αυτό, από άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτέλεσε
πρωτόγνωρο πειραματικό μοντέλο «ανθρωπιστικής διακυβέρνησης» της κρίσης
με βασικούς φορείς, διεθνείς οργανισμούς, Ευρωπαϊκούς Θεσμούς, Μ.Κ.Ο.
που σε συνεργασία με τις Δημόσιες κεντρικές, περιφερειακές και τοπικές
αρχές, καθώς και τις τοπικές κοινωνίες των πολιτών, προσπάθησαν να
ανταπεξέλθουν σε ανάγκες πρώτης υποδοχής και φροντίδας, έως ότου οι
εγκλωβισμένοι άνθρωποι συνεχίσουν το ταξίδι για τον τελικό προορισμό
τους. Διαμόρφωσαν ανοικτά κέντρα φιλοξενίας, και καταυλισμούς καθώς και
Κέντρα Ταυτοποίησης (Hot Spots). Συνέστησαν πολλαπλές δράσεις
διαχείρισης του προσφυγικού πληθυσμού με βαθιά προβληματικές όψεις.
Μετά την εφαρμογή της Συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας τα
μεταναστευτικά ρεύματα κόπασαν για το 2016 και 2017, εν τούτοις από το
2018 οι ροές αυξήθηκαν εκ νέου. Από τους 88 χιλιάδες που μπήκαν στην
Ευρώπη φέτος οι 33 χιλιάδες ήρθαν στην Ελλάδα και οι 25 χιλιάδες εξ
αυτών στους κορεσμένους καταυλισμούς των τριών νησιών: Λέσβος, Χίος,
Σάμος, κάνοντας την ήδη προβληματική κατάσταση, εκρηκτική. Το Hot Spot
Μόριας της Λέσβου με χωρητικότητα 3.500 ατόμων, φιλοξενούσε 5.500 ως το
2017. Με το νέο μεταναστευτικό ρεύμα του 2018, έχει σπάσει το φράγμα των
10.000, με ό, τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα ζωής, την ασφάλεια
και την υγιεινή των φιλοξενουμένων. Η μετατροπή του κέντρου σε κλειστή
δομή, υποχρέωσε διεθνείς οργανισμούς σε αποχώρηση, όπως η Ύπατη
Αρμοστεία, διατηρώντας μόνο εποπτικό ρόλο σε θέματα προστασίας και
παροχής ενημέρωσης για τις διαδικασίες ασύλου. Να σημειωθεί ότι οι
πρώτες υπηρεσίες υποδοχής και ταυτοποίησης ξεκίνησαν τη λειτουργία τους
στη Λέσβο, το Σεπτέμβρη του 2015, κάτω από εντελώς αντίξοες συνθήκες,
προκειμένου να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες ανάγκες χιλιάδων ανθρώπων,
χωρίς επαρκή υποστήριξη από την Ε.Ε. Το πείσμα των ανθρώπων να
κρατηθούν όρθιοι στον ξεριζωμό, αλλά και η αυτοθυσία των λιγοστών και
αποσπασμένων λειτουργών, σταδιακά βάζουν τα πράγματα σε μία τάξη.
Δυστυχώς η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πάρει
αποφάσεις, όχι για σταδιακή ένταξη αυτών των ανθρώπων στον κοινωνικό
ιστό, αλλά με μία λογική αποτροπής, υποβαθμισμένων υπηρεσιών φιλοξενίας
και ομηρίας με τελικό στόχο την επιστροφή στις χώρες τους, αδιαφορώντας
για τις συνθήκες που επικρατούν σε αυτές. Άλλωστε και η Ε.Ε. έχει
συμμετοχή στις πολεμικές συρράξεις που οδήγησαν στο βίαιο ξεριζωμό
εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Η παρατεταμένη παραμονή πυροδοτεί
φαινόμενα αβεβαιότητας, ανασφάλειας, αλλά και δυσανάλογης επιβάρυνσης
των υπηρεσιών των τοπικών κοινωνιών. Αυτά με τη σειρά τους πυροδοτούν
ξενοφοβικές και ρατσιστικές στάσεις και συμπεριφορές απέναντι σε
μετανάστες και πρόσφυγες.
Η καταγραφή, η στέγαση, η ασφαλής
διαβίωση, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η καθαριότητα των υποδομών, η
εκμάθηση της γλώσσας, η εκπαίδευση των παιδιών, η επανασύνδεση των
οικογενειών, είναι τα ελάχιστα ανθρωπιστικά δικαιώματα, αλλιώς υπάρχει ο
κίνδυνος η μεταναστευτική κρίση να εκτραπεί σε ανθρωπιστική κρίση. Οι
καταγγελίες πληθαίνουν τον τελευταίο καιρό για παραβίαση στοιχειωδών
ανθρώπινων δικαιωμάτων στα Hot Spot. Ενώ θα έπρεπε η Ευρωπαϊκή Ένωση να
ενισχύσει τις δημόσιες δομές που σηκώνουν το μεγάλο βάρος αντιμετώπισης
του προσφυγικού, με κονδύλια και ανθρώπινο δυναμικό, όπως οι υπηρεσίες
ασύλου, οι δήμοι, τα νοσοκομεία, τα σχολεία, που οι δημόσιοι λειτουργοί
δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους κάτω από αντίξοες συνθήκες, με χαμηλή
αμοιβή, με προβλήματα υγιεινής και ασφάλειας, εν τούτοις έχουν αναθέσει
πρωταρχικό ρόλο στις Μ.Κ.Ο. με αμφιβόλου αποτελεσματικότητας
παρεμβάσεις.
Ήδη ο τύπος, αλλά και πολιτικοί, μιλάνε
ευθέως για ξέπλυμα χρήματων και για μπίζνες σε βάρος των
προσφύγων/μεταναστών. Πρέπει όλα να διερευνηθούν σε βάθος και να έχουμε
κρυστάλλινες και διάφανες διαδικασίες. Στο σχέδιο ψηφίσματος που μας
απεστάλλει, θέλουμε να συμβάλλουμε εποικοδομητικά με πρωταγωνιστικό
ρόλο, τα συνδικάτα των Μεσογειακών χωρών, να θέσουμε το θέμα στην EPSU,
σε όλους τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς, στους Ευρωπαίους πολίτες, να σπάσουμε
τα αισθήματα ανασφάλειας των πολιτών, να τσακίσουμε τις ρατσιστικές και
ξενοφοβικές απόψεις για καθαρή Ευρώπη, την πολιτική κλειστών συνόρων
που μας γυρίζουν δεκαετίες πίσω σε έναν αναχρονιστικό μεσαίωνα.
Διεκδικούμε μια Ευρώπη πολυπολιτισμική, δημοκρατική, ελεύθερη, ασφαλή, με ποιότητα ζωής, με δικαιοσύνη.
ΧΩΡΙΣ ΤΕΙΧΗ
ΧΩΡΙΣ ΜΙΣΑΛΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΙΡΕΣΕΙΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου