Τρίτη 29 Μαρτίου 2016

«Μαύρη τρύπα» $78 τρισ. απειλεί τις συντάξεις

         Μπροστά σε μια μεγάλη συνταξιοδοτική κρίση βρίσκεται ο κόσμος, καθώς την ώρα που το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται η «μαύρη τρύπα» στα ασφαλιστικά συστήματα των ανεπτυγμένων οικονομιών κυμαίνεται στα 78 τρισ. δολάρια, ενώ η οικονομική κρίση τα τελευταία χρόνια ροκανίζει το μέλλον των συντάξεων.
        Καθώς τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, τα κρατικά συνταξιοδοτικά συστήματα, τα ιδιωτικά συνταξιοδοτικά συστήματα αλλά και τα ατομικά προγράμματα συνταξιοδότησης είναι είτε υποχρηματοδοτούμενα είτε μη χρηματοδοτούμενα, οικονομολόγοι διεθνών τραπεζών εκτιμούν πως θα πρέπει να ενταθούν οι μεταρρυθμίσεις.
        Η αποτροπή μιας συνταξιοδοτικής καταστροφής τις επόμενες δεκαετίες απαιτεί συμβιβασμό και μεταρρυθμίσεις, αναφέρει η Citigroup, συστήνοντας μεταξύ άλλων υπολογισμό της σύνταξης βάσει του μέσου μισθού του εργασιακού βίου, αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και άμεση σύνδεσή τους με το προσδόκιμο ζωής σε μια περίοδο που τα χαμηλά επιτόκια επιτείνουν το πρόβλημα. Παράλληλα, αναφέρει, τα κράτη θα μπορούσαν να καταστούν ακόμη και δευτερεύων παράγοντας χρηματοδότησης των συνταξιοδοτικών ταμείων, ενώ προβλέπει πως η άνοδος της ιδιωτικής ασφάλισης θα οδηγήσει σε αύξηση των περιουσιακών στοιχείων των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών κατά 5-11τρισ. δολάρια τα επόμενα 10-30 χρόνια.
Οι υποχρεώσεις
 
         Σύμφωνα με τη Citi, η συνολική αξία των μη χρηματοδοτούμενων ή υποχρηματοδοτούμενων συνταξιοδοτικών υποχρεώσεων των 20 μεγαλύτερων χωρών του ΟΟΣΑ ανέρχεται σε 78 τρισ. δολάρια, ποσό σχεδόν διπλάσιο του τρέχοντος δημοσίου χρέους των ίδιων χωρών που φθάνει τα 44 τρισ. δολάρια.
        Οι συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις και η κοινωνική ασφάλιση στο Δημόσιο για τις 20 αυτές χώρες δείχνει ένα μέσο επίπεδο μη χρηματοδοτούμενων κρατικών υποχρεώσεων της τάξεως του 190% του ΑΕΠ, οι οποίες αν προστεθούν στο δημόσιο χρέος (109% του ΑΕΠ) θα εκτινάξουν τα εν δυνάμει συνολικά κρατικά χρέη στο 300%.
       Το 1889, όταν ο καγκελάριος της Γερμανίας Οτο φον Μπίσμαρκ ξεκίνησε το πρώτο πρόγραμμα κοινωνικής ασφάλισης, η ιδέα της «συνταξιοδότησης» δεν υπήρχε, ενώ όταν η κοινωνική ασφάλιση έκανε τα πρώτα της βήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1935 ο πρόεδρος Ρούζβελτ ανέφερε ότι στοχεύει να δημιουργήσει ένα δίχτυ προστασίας για τα γηρατειά και τη φτώχεια.
Σήμερα όμως για ένα μεγάλο μέρος του ανεπτυγμένου κόσμου μια καλή σύνταξη θεωρείται δικαίωμα.
       Μπορεί ο παγκόσμιος πληθυσμός να αυξηθεί κάτω από το μέσο σενάριο γονιμότητας από 7,3 δισεκατομμύρια σήμερα σε 9,5 δισεκατομμύρια το 2050 (κυρίως λόγω του υπερδιπλασιασμού του πληθυσμού της Αφρικής), εν τούτοις η ηλιακή σύνθεση αναμένεται να διαφοροποιηθεί, καθώς η μείωση των ποσοστών γονιμότητας και η αύξηση του προσδόκιμου ζωής οδηγούν στην αύξηση του πληθυσμού άνω των 65 ετών, αποτελώντας μεγάλη πρόκληση για τα συνταξιοδοτικά συστήματα και τα προγράμματα υγείας.
Στις ανεπτυγμένες χώρες οι μετανάστες θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια λύση (αν και στην πράξη κάτι τέτοιο μπορεί να είναι πολιτικά δυσάρεστο σε ορισμένες περιοχές). Με το συνταξιοδοτικό σύστημα της Γερμανίας π.χ. να αναμένεται να επιβαρυνθεί σημαντικά τις επόμενες δεκαετίες, η πολιτική της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ να επιτρέψει την είσοδο μεταναστών από τη Συρία θα πρέπει να εξηγηθεί ακριβώς στη βάση αυτών των εξελίξεων.
Επώδυνες μεταρρυθμίσεις
Ενα από τα μεγάλα θέματα που αποκάλυψε επίσης η τελευταία παγκόσμια κρίση ήταν ότι θύμισε σε όλους πως η ταχύτατη γήρανση του πληθυσμού απαιτεί επώδυνες μεταρρυθμίσεις στο Συνταξιοδοτικό.
        Ο κόσμος μάλιστα σήμερα δείχνει να βρίσκεται και πάλι σε ένα ιστορικό μεταίχμιο: Το 10000 π.Χ. η πρώτη αγροτική επανάσταση δημιούργησε τις βάσεις για την ανάπτυξη βοηθώντας και στην αύξηση του βιοτικού επιπέδου των ανθρώπων, ενώ το 1348-1350 ενέσκηψε η πανούκλα για να επιφέρει βαθιές κοινωνικές, οικονομικές, δημογραφικές και θρησκευτικές αλλαγές.
       Για πολλά χρόνια επίσης, ως και τη δεκαετία του '70, όλοι πίστευαν ότι η πληθυσμιακή έκρηξη ήταν ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους που αντιμετώπιζε ο πλανήτης, καθώς αυτή μπορούσε να ελεγχθεί, όπως υποστήριζε από το 1798 ο Τόμας Ρόμπερτ Μάλθους, από την έλλειψη χώρου, τις ασθένειες, τους πολέμους και τις επιδημίες.
        Τα τελευταία 50 χρόνια όμως ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού υποχώρησε, όχι εξαιτίας των πολέμων ή των επιδημιών αλλά ως απόρροια της ανάπτυξης που περιόρισε τις γεννήσεις, την ώρα που η αύξηση του προσδόκιμου ζωής και η πληθυσμιακή γήρανση απειλούν πια να τινάξουν στον αέρα και τις συντάξεις.

Ερευνα HSBC
Η κρίση ροκανίζει τη δυνατότητα αποταμίευσης

        H πρόσφατη κρίση ροκανίζει το μέλλον των συντάξεων, εκτιμά έρευνα της HSBC, καθώς η συσσώρευση χρεών κατά τη διάρκεια της ύφεσης εξακολουθεί να επηρεάζει τη δυνατότητα των ανθρώπων να αποταμιεύουν, ενώ οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις θα παραμείνουν αισθητές και κατά τις επόμενες δεκαετίες.
         Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, δύο στους πέντε ανθρώπους (40%) που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία σταμάτησαν ή περιόρισαν τις αποταμιεύσεις τους για τη συνταξιοδότηση κατά τη διάρκεια της ύφεσης, είτε αυτές είχαν τη μορφή επενδύσεων (25%) ή καταθέσεων σε μετρητά (24%) είτε συνταξιοδοτικών σχημάτων - προσωπικών ή παρεχομένων από τον εργοδότη (19%).
        Επίσης σχεδόν το ένα τέταρτο των ατόμων που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία (23%)  θεωρούν ότι το βιοτικό τους επίπεδο κατά τη διάρκεια της συνταξιοδότησης θα είναι δυσμενέστερο από σήμερα. Επίσης μια νέα έρευνα της HSBC αποκαλύπτει ότι η γενιά που βρίσκεται πριν από τη σύνταξη θα ήθελε να συνταξιοδοτηθεί αν είχε τη δυνατότητα, ενώ το 18%  ( έναντι 10% το 2015) εκτιμούν ότι δεν θα είναι ποτέ σε θέση να συνταξιοδοτηθούν πλήρως.
         Οπως αναδεικνύει η έρευνα, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν νωρίς, επιθυμία που δεν είναι εύκολα πραγματοποιήσιμη για οικονομικούς λόγους.
         Στην Ελλάδα λόγω και της εγχώριας οικονομικής κρίσης το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο και η προετοιμασία για την περίοδο της συνταξιοδότησης αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις.
Aναδημοσίευση από Dete.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: